Laten we buiten naar binnen halen
Een nieuwe balans in de openbare ruimte
Dat steden in transitie zijn, behoeft geen uitleg meer. Het ruimtelijke en sociale aspect komen opnieuw met elkaar in evenwicht. Door de pandemie, klimaatgrilligheid en een enorme druk op de ruimte. Dat alles gaat niet zonder slag of stoot.
Voorbij het decoreren
Anja Boserup, teammanager en landschapsarchitect bij Sweco Denemarken, knikt instemmend. Als Deense landschapsarchitect onderschrijft ze de verandering waar we in zitten. De pandemie heeft ervoor gezorgd dat we anders zijn gaan kijken naar de publieke ruimte, haar anders zijn gaan gebruiken en er zodoende andere eisen aan gaan stellen.
Het gebrek aan ruimte en de uiteenlopende klimaatomstandigheden maken dit nog eens extra actueel. “Dit geldt als nooit tevoren”, aldus Anja.
Juist nu zijn wij, als landschapsarchitecten, aan zet in vele projecten. We worden niet meer gevraagd om decor te maken, maar juist omwille van het strategische belang van landschap en klimaat, zijn wij participant in complexe projecten en processen. In ons vak komt veel samen.
Veel stedelijke gebieden zijn ‘over-geprogrammeerd en ontworpen’. Misschien is het beter ruimte te reserveren, open te laten om flexibel gebruik en experimenten mogelijk te maken. Met deze strategie ontstaat een geweldige kans voor landschapsarchitectuur: een kans om diversiteit en duurzame ontwikkeling ruimte te geven.
Alles bijeen via het landschap
En het is juist dat samenkomen waar Anja voor pleit. “Noem het een holistische benadering. Het één hangt met het ander samen. Je kunt niets meer ontwerpen zonder écht verder te kijken. Het klimaat heeft verstrekkende gevolgen op materialisatie en inrichting. De pandemie op hoe we willen samenkomen.
Landschapsontwerp vraagt om te luisteren naar anderen: hoe spelen we in op biodiversiteit, welk groen is klimatologisch geschikt, welke civieltechnische eisen moeten we vertalen in een plan, enzovoorts. Als landschapsarchitect ben je een spin in het web. Coördinerend, maar zeker ook strategisch van invloed.”
Deze aspecten komen nadrukkelijk terug in verschillende Deense plannen. In Odense, de derde stad van Denemarken, ontwikkelt Sweco een plan dat ingaat op klimaatverandering en de ruimtelijke gevolgen daarvan. Samen met waterspecialisten heroverwegen en herdefiniëren we straten en andere publieke ruimtes om de grote hoeveelheid regenwater zo nodig op te kunnen vangen. Het regenwater wordt behouden aan de oppervlakte om op die manier bomen van water te kunnen voorzien en nieuwe waterrijke biotopen een plek te kunnen geven. Dit type projecten realiseren we momenteel door heel Denemarken.
Instagramwaardig design
Als Deense herkent Anja de typische ontwerpcultuur die de Scandinavische landen zo eigen maakt. “Ik omschrijf het als ‘less is more’. Het gaat daarbij om simpele ingrepen, die duurzaam zijn, bescheiden soms, maar wel écht van toegevoegde waarde. Anja is voor een herdefinitie van het DNA van locaties, zodat je écht centraal stelt wat voor mens en plek het meest belangrijk is.
Sweco design challenge
Anja Boserup is lid van het selectiecomité van de Sweco Design Challenge 2021. De challenge van Sweco in Nederland komt voor Anja op een welkom moment. Het is niet alleen de actualiteit van het onderwerp, maar ook het feit dat ‘kunstenaars’ aan zet zijn om met oplossingen te komen, spreekt haar aan. In eigen land werkte zij al eerder aan dat type projecten, zoals Efterslægten in Kopenhagen en het Glorup Manoir House in de Deense Funen. “De opgaven waar wij ons over buigen hebben andere inzichten nodig. We zullen ‘buiten’ naar ‘binnen’ moeten halen. Dat is spannend, misschien soms eng, maar brengt ons ook ontzettend veel. Ik hoop dat wij dit volgend jaar in Denemarken ook kunnen doen!”
