Watermanagement: een duurzaam alternatief

Een delta laat zich niet eeuwig temmen

Nederland verdroogt waardoor onze grond- en rivierwaterpeilen geleidelijk dalen. Dit heeft gevolgen voor de natuur, biodiversiteit en drinkwaterbronnen en zorgt voor een te hoge concentratie aan ongewenste stoffen in ons rivierwater. Een integrale aanpak en het maken van slimme combinaties is noodzakelijk voor een gezonde en veilige leefomgeving.

Tot nu toe zijn deze opgaven vooral met technische oplossingen ingevuld. Alles leek maakbaar. We hebben de natuur teveel naar onze hand gezet en de delta getemd. Maar dit houden we niet vol. De technische oplossingen in combinatie met het ruimtebeslag en materiaal zijn eindig en het beheer is op termijn niet meer te betalen. Deze opgave vraagt om robuustere en flexibelere en adaptieve oplossingen, waarbij we veel meer gebruik maken van het natuurlijke systeem en bouwen met de natuur.

Als we Nederland in onze planvorming gaan zien als één grote deltametropool zijn de mogelijkheden oneindig. We hebben ruimte zat. Sweco ziet een land dat we dusdanig inrichten dat het meebeweegt met de natuurlijke processen van bodem, water en kust. Meanderende rivieren. Groene wijken met een hoge biodiversiteit, die opgaan in de natuur. Woningen op stevige zandgronden. In de binnensteden gaan gebouwen flink de hoogte in, zodat er ruimte blijft voor water en groen. Diepe polders met prachtige natuur en plassen. Veel meer bos en minder agrarisch terrein.  

Ruimte voor de rivier

De klimaatverandering betekent onder andere voor Nederland een grotere kans op extreme regenval en rivieroverstromingen. Dat vraagt om effectieve maatregelen. Door rivieren meer ruimte te geven, kunnen ze het overtollige water goed verwerken. Zo is Sweco betrokken bij een omvangrijk project langs de Nederrijn. Hier zijn de rivierbedden vergroot door uiterwaarden te vergraven en zomerkades te verplaatsen.

Daarbij is in Elst een flessenhals verwijderd door amovering van een oude baksteenfabriek. Natuur en recreatie profiteren mee. In de afgegraven uiterwaarden zijn natuurlijke watergangen gemaakt. Zo kunnen ondiepe plassen ontstaan die belangrijk zijn voor de natuur. Ook aan de recreant is gedacht. Langs de rivier lopen nieuwe wandelpaden en er is een boomweide aangelegd met uitzicht op de rivier. Sweco was verantwoordelijk voor omgevingsmanagement, technisch management en het ontwerp.

Kennis van watermanagement verlegt grenzen

De kennis van watermanagement van Sweco wordt vaak bij projecten buiten Nederland ingezet. Zo participeerde Sweco in een consortium dat kennis ten aanzien van waterbeheer inzette voor Ho Chi Minh City in Vietnam. De dichtbevolkte deltastad is gevoelig voor hevige regenval en overstromingen als gevolg van haar lage ligging. Met de verwachte zeespiegelstijging, een grotere waterafvoer door rivieren, toenemende neerslag en stijgende temperaturen nemen de risico’s alleen maar toe. Tegelijkertijd groeien de bevolking en de economie waardoor de druk op uitbreiding van de stad verder toeneemt. Maar ook adviseerde Sweco ten aanzien van waterveiligheid en waterbeheer in Jakarta.