Oog voor de toekomst én het verleden
Uitbreiding Prinses Beatrixsluis Nieuwegein
Een betere en toekomstbestendige scheepvaartverbinding tussen de rivier de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal door aanleg derde schutkolk bij Prinses Beatrixsluis in Nieuwegein
Projectinformatie
Klant
Rijkswaterstaat, aannemerscombinatie Sas van Vreeswijk (BESIX, Heijmans, Jan de Nul, Rebel, TDP)
Locatie
Nieuwegein
Expertise
Digitalisering
Toekomstbestendige infranetwerken
Civiele constructies
Bodemonderzoek en archeologie
Mobiliteit en infrastructuurSDGs
Oog voor de toekomst én het verleden
De Prinses Beatrixsluis in Nieuwegein is niet zomaar een sluis. Het is de grootste, monumentale binnenvaartsluis van Nederland én een belangrijke schakel in de vaarroute tussen Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen. Schepen van nu zijn groter dan voorheen en het zijn ook nog eens veel meer. Reden voor Rijkswaterstaat om de capaciteit van de sluis aanzienlijk te vergroten met een nieuwe derde sluiskolk, verbreding van de Lek en extra ligplaatsen. Sweco speelde een fundamentele rol in dit complexe project met oog voor zowel de toekomst als het verleden.
Archeologie: oog voor het verleden
Voordat de werkzaamheden aan de Beatrixsluis en het Lekkanaal van start konden gaan, dook Sweco in het verleden. In nauwe samenwerking met Rijkswaterstaat en aannemerscombinatie Sas van Vreeswijk voerden we uitgebreid archeologisch onderzoek uit in het gebied. Met proefsleuven en opgravingen onthulden we fascinerende vindplaatsen en vondsten uit de steentijd en de Tweede Wereldoorlog. De combinatie van deze twee totaal verschillende periodes maakten dit onderzoek uniek. Om de lokale gemeenschap te betrekken deelden we onze bevindingen met het publiek, onder andere via een druk bezochte kijkmiddag op de locatie. Het lukte ons om het terrein binnen de deadline vrij te geven voor de bouw van de nieuwe sluiskolk en de verbreding van het Lekkanaal. De schatten uit onze vaderlandse geschiedenis gingen daardoor niet verloren.
De voordelen van een virtuele tweeling
Onze digitale experts bouwden, beheerden en onderhielden het hele project in een virtuele omgeving voordat het in het echt gebouwd werd. Alle tekeningen en documenten kwamen uit een BIM-model dat integraal gecontroleerd was op maakbaarheid, onderhoudbaarheid en veiligheid. De informatie van alle disciplines was integraal gekoppeld en voor realisatie gecontroleerd. Om de bouw te optimaliseren en de werking van de sluis te testen, ontwikkelden we een geavanceerde sluissimulator met behulp van Virtual Reality (VR) technologie.
Hiermee kon de aannemerscombinatie de werking van de sluis al vroegtijdig simuleren. Enerzijds voor afstemming met de stakeholders. Hierbij gebruikten we een VR bril voor de beleving van bijvoorbeeld schippers en sluisbedienaars. En anderzijds voor het op voorhand virtueel testen en optimaliseren van de software voordat deze echt in de werkelijk omgeving ingezet werd. Deze digitale tweeling leverde een aanzienlijke reductie in faalkosten en een efficiënter bouwproces op.
Tijdens een design review met Rijkswaterstaat en de vereniging van binnenvaartschippers Schuttevaer hebben we de sluis en afmeervoorzieningen virtueel geïnspecteerd. De schippers gaven aan dat ze met de huidige en geplande afmeervoorzieningen met draaiende schroef de schepen op hun plaats moeten houden. Dit spoelt de bodem van de sluis uit met als gevolg kademuur instabiliteit. Daarom is met onze digitale twin een nieuw ontwerp met hoge bolders gemaakt. Ook gaven de schippers in de VR-simulatie aan welke markeringen zij nodig hebben om het sluizencomplex eenvoudig en schadevrij te kunnen passeren. – Maarten van den Berg, projectcoördinator bij Infranea, part of Sweco.
Virtueel opleiden, trainen en oefenen
Toen de software operationeel goedgekeurd en klaar voor inzet was, hebben onze experts alle sluisbedienaars virtueel opgeleid en getraind. Hiervoor koppelden we alle meet- en regelsignalen van alle machines en camera’s van de sluis uit de werkelijke operationele omgeving aan het VR-model.
Proof of Concept: Data-gedreven sluisbeheer
Onze digitale experts hebben een Proof of Concept gedaan door de sluissimulator aan het Conditie Meet Systeem (CMS) van aannemerscombinatie Sas van Vreeswijk te koppelen. Dit biedt de mogelijkheid om real-time data te verzamelen over de conditie van cruciale sluiselementen, zoals de sluisdeuren en pompen. Als deze data vervolgens wordt geanalyseerd met behulp van machine learning zouden deze bepalend kunnen zijn voor de onderhoudsstaat van de installaties conform NEN 2767. In de toekomst kan dit Rijkswaterstaat helpen tijdig preventief onderhoud te plegen voordat storingen en downtime voorkomen plus te werken aan een langere levensduur van de sluis.
De Prinses Beatrixsluis is meer dan een sluis. Het is een mooi voorbeeld hoe innovatieve engineering bijdraagt aan de efficiëntie en duurzaamheid van onze Nederlandse binnenvaart. – Boudewijn Bartholomeeusen, projectdirecteur Sas van Vreeswijk
lang is de nieuwe sluiskolk, de twee oude 225 meter
schepen gaan er gemiddeld per jaar door de Prinses Beatrixsluis
is de gerenoveerde en uitgebreide sluis geopend