Intacte tropische bossen voorkomen overstromingen en economische schade

Ontbossing komt in grote delen van de tropen voor. Daar liggen verscheidene economische motieven aan ten grondslag, zoals houtwinning en het vrijmaken van grond voor huizen en de landbouw. Bart Brookhuis van Sweco en professor Lars Hein van Wageningen University bewezen met harde wetenschappelijke feiten dat een intact tropisch regenwoud economische schade van overstromingen voorkomt; bossen zijn dus goed voor de economie.

Bart Brookhuis en hoogleraar Lars Hein (Wageningen University) onderzochten de effecten van ontbossing op Trinidad, een Caribisch eiland met ruim 1 miljoen inwoners en een weelderig tropisch regenwoud. De uitkomst van het onderzoek: een hectare bomen levert rond de 16 tot 268 dollar (14 tot 230 Euro) per jaar op aan vermeden schade door overstromingen. Dit bedrag is hoger dan schattingen die er tot nu toe bestonden voor andere delen van de wereld. Dat is voor beleidsmakers een belangrijk gegeven, want  goed bosbeheer draagt hiermee sterk bij aan de lokale economie en waterveiligheid.

Ernstige overstromingen
Trinidad heeft in toenemende mate te maken met ernstige overstromingen door ontbossing. Daarbij vallen zelfs doden. “Al vrij snel zagen we dat bos om diverse, soms heel begrijpelijke redenen gekapt wordt”, vertelt Bart Brookhuis. “In Nederland is het ondenkbaar dat mensen besluiten een stuk bos op grond van de staat te kappen om er huizen neer te zetten. Maar in Trinidad is dat wel wat er gebeurt. Er is onvoldoende woningaanbod en tegelijkertijd te weinig handhaving door de overheid. Ook de landbouw, bosbouw en mijnbouw dragen bij aan de ontbossing.”

Wetenschappelijk bewijs moeilijk
Hoewel het idee leeft dat bos overstromingen, en daarmee economische schade, voorkomt, is dit in de wetenschap nauwelijks bewezen. Dat komt volgens Bart Brookhuis omdat er erg veel factoren zijn die de onderzoeksresultaten kunnen beïnvloeden. “Daarnaast moet het mogelijk zijn om stroomgebieden met elkaar te vergelijken. Alle omstandigheden dienen gelijk te zijn, behalve de mate van ontbossing. Omdat dit op Trinidad het geval was, konden we een vergelijking tussen 10 stroomgebieden maken.”

Door kap gaat waarde achteruit
Uit het onderzoek bleek dat wanneer er meer dan 15% van het bos gekapt wordt, de jaarlijkse kans op schade door overstromingen sterk toeneemt. Voor elk procent van het bos dat je kapt, gaat de jaarlijkse waarde van het resterende bos met enkele dollars per hectare achteruit en voor elke procent extra steeds harder. Toezichthouders, beleidsmakers en politici op Trinidad moeten zich daar-om afvragen of dit economisch verantwoord is.”

Bijdrage aan waterveiligheid en economie
Jana Steenbergen-Kajabova van Sweco is lid van het Dutch Risk Reduction Team van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze treft vaak vergelijkbare situaties aan in het buitenland. “Bart Brookhuis en Lars Hein hebben nu wetenschappelijk aangetoond dat je met goed beheer van de natuurlijke omgeving een belangrijke en vooral tastbare bijdrage kan leveren aan de waterveiligheid én aan de economie. Het zou goed zijn als beleidsmakers hierop anticiperen.”

Bart Brookhuis en hoogleraar Lars Hein publiceerden de onderzoeksresultaten in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Forest Policy and Economics.

MEER INFORMATIE
The value of the flood control service of tropical forests: A case study for Trinidad