Suikerterrein: van lege betonplaat naar bruisend stadsdeel

Nieuw stadsdeel voor de zoete inval

Ruw, ruig, eigentijds en onvoorspelbaar. Geen woorden die passen bij een pak suiker. Maar wel bij het terrein van de voormalige suikerfabriek in Groningen. De gemeente Groningen wees het bedrijf Exploitatie Suikerterrein (EST) aan om dit terrein, ter grootte van zo’n 15 voetbalvelden, tot begin 2029 te ontwikkelen tot een bruisende aanvulling op de binnenstad. Sweco is verantwoordelijk voor het beheerplan. Hét ingrediënt voor deze tijdelijke succesvolle zoete inval. Ook voor de uiteindelijke invulling zijn we al in touw. Door ons weet de gemeente nu al wat de milieueffecten zijn op de stad van hun lange termijn plannen voor het gebied.

Crisis voedt creativiteit

In 2013 vroeg de gemeente Groningen aan de markt om te bedenken wat te doen met het terrein van de voormalige suikerfabriek via een prijsvraag. Het was destijds crisis en creativiteit was de enige sleutel om gebieden in ontwikkeling te krijgen. Exploitatie Suikerterrein (EST) kwam met het winnende voorstel om er een bruisende zoete inval van te maken voor creatievelingen, ondernemers, kunstenaars en bezoekers.

Ook tijdens de pandemie fungeert het terrein als een soort expansievat van de stad. EST heeft in de zomer van 2020 het terrein aan de ondernemers gegeven om coronaproof te ondernemen. Zo is de Suikertuin, inmiddels één van de hotspots van de stad, ontstaan waardoor de mensen zich in de stad meer kunnen verspreiden.

Magnetische kraamkamer

Het terrein is inmiddels een magneet en kraamkamer voor nieuwe bedrijvigheid waar nieuwe manieren van samenwerken en samenleven samenkomen. Hier krijgen mensen die elders niet terecht kunnen met hun ambacht of hun droom, wél de ruimte. Drie groepen springen eruit; de muziek- en festivalscene, de samenwerkingen die op wonen en bedrijfshuisvesting zijn georiënteerd en de maakindustrie. Veel jonge ondernemers, kunstenaars en makers. Zoals een fietsenmaker die zijn eigen bedrijf begint met een eigen merk, iemand die campers op maat bouwt, iemand die glas in lood workshops geeft en ook zelf glas in lood in gebouwen plaatst, et cetera. De diversiteit is groot.

Denken in mogelijkheden

EST begon met een lege betonplaat en een succesvolle Zweedse kerstmarkt met 5000 bezoekers. Toen een evenementenorganisatie zich vestigde op het terrein kwamen er 24/7 vragen over huurcontracten en servicekosten. In 2018 schakelde EST de experts van Sweco in voor het terreinbeheer. Een team van zes verschillende Sweco-specialisten verkenden het terrein en brainstormden over ideeën en mogelijkheden. De rode draad van ons beheerplan is ‘branding’: zichtbaarheid en herkenbaarheid zijn dé ingrediënten voor het creëren van reuring. Gezien dit een tijdelijke invulling is, sorteren we met het beheer ook al voor op de uiteindelijke invulling van het gebied.

De Suikerzijde

De gemeente Groningen werkt in de tussentijd aan de gebiedsontwikkeling De Suikerzijde. Deze ontwikkeling gaat niet alleen over het ‘voorterrein’ waar de fabrieksgebouwen stonden, maar ook over de voormalige vloeivelden en de weilanden waar voorheen niet gebouwd kon worden vanwege de milieucontouren. Een gebied van circa 170 ha. De gemeente start met de bouw 2.000 woningen in het deelgebied Noord. En in de jaren daarna komen de andere deelgebieden aan bod.

Uiteindelijk komen er in het hele gebied ca 5.000 woningen bij met bijbehorende voorzieningen en bedrijvigheid. Midden in het gebied komt een nieuw treinstation met OV-hub. Alle inwoners aan de westkant van Groningen zullen hiervan profiteren. Sweco keek alvast vooruit en stelde een Milieueffectrapport (MER) op. Onze brede blik op de omgeving leverde het volgende op:

Gezondheid en veiligheid

We onderzochten hoe het zit met geluid, geur, luchtkwaliteit en externe veiligheid als de gemeente haar plan uitvoert. Onze experts hebben vervolgens maatregelen ontwikkeld om een goede leefbaarheid en veiligheid te waarborgen. Het plan omvat ook veel groene buitenruimte voor de bewoners om te sporten en bewegen.

Duurzame mobiliteit

Uit Sweco’s analyse blijkt dat het treinstation met OV-hub leidt tot meer duurzame mobiliteit ofwel minder autogebruik.

Energietransitie

De Suikerzijde moet een energieneutraal stadsdeel worden. Onze energie-experts hebben analyses uitgevoerd naar de mogelijkheden. Sterker nog ze gingen nog een stapje verder en keken of het een energieleverend gebied kan worden.

Klimaatadaptatie

Onze experts klimaatadaptatie zien dat het Suikerzijde-plan gaat voor een klimaatrobuuste inrichting met voldoende ruimte voor opvang van piekbuien en veel schaduw voor hete dagen.

Biodiversiteit

Na onderzoek van de effecten van het plan op omliggende natuurgebieden en natuur in het plangebied zien we dat er veel water en groen is opgenomen om een goede natuurkwaliteit te realiseren.

We hebben daarna het Crisis- en Herstelwet-bestemmingsplan voor de eerste fase opgesteld. Uiteraard anticiperen we in dit bestemmingsplan alvast op de nieuwe Omgevingswet. Gemeente Groningen kan nu de nodige vervolgstappen zetten voor de transformatie van De Suikerzijde naar zijn uiteindelijke bestemming; een nieuw toekomstgericht stadsdeel vlakbij het centrum van de stad.