Transformatie als vitamine C(ity)

Waarom is het zo belangrijk voor steden om dit soort plekken aan te pakken?

“Ruimte is ontzettend schaars in Nederland. We kunnen het ons niet meer veroorloven om op 1 plek maar 1 ding te doen. De druk op steden is groot. Het is een enorme opgave om wonen, werken, recreëren én maatschappelijke voorzieningen een plek te geven in de beperkt beschikbare ruimte. We moeten het dus wel anders gaan doen dan vijftig jaar geleden.

Naast deze functionele opgave hebben steden ook andere opgaven zoals klimaatadaptatie, biodiversiteit en de energietransitie. Juist locaties met veel kantoren bieden mooie kansen om te transformeren. Dit soort wijken liggen doorgaans vrij geïsoleerd en het zijn plekken in een stad die onnatuurlijk aanvoelen. Met veel beton en spiegelglas. Een enkele boom en nauwelijks een vogel te bekennen. In de zomer ontstaan hier ware hitte-eilanden. En als je er ’s avonds komt, is het uitgestorven en kan het onveilig aanvoelen. Als we dit soort gebieden kunnen omtoveren en verbinden met de stad, worden ook dit levendige en aantrekkelijke plekken waar mensen graag zijn.”

“Kijk je naar het spelende kind, dan wil je een omgeving waar je overzicht hebt, waar het rustig is en waar een kind rond 17:00 uur veilig een balletje kan trappen. En dat betekent dat je zorgt dat je de auto zoveel mogelijk buiten het gebied houdt en voorzieningen op fiets- of loopafstand zijn. Automatisch houd je zo meer ruimte over voor landschappelijke inrichting en daarmee dus voor veel meer groen.

In de deelgebiedsvisie van het Paasheuvelgebied zijn de voetganger en de fietser leidend geweest bij de herinrichting van de openbare ruimte. Het hele gebied is ingericht als een parklandschap. Klimaatadaptief en met een grote variatie aan plekken voor ontspanning en ontmoeting.”

Nog andere aspecten waar jij rekening mee houdt?

” Wat voor mij ook heel belangrijk is, is de mentale gezondheid. Dat zit hem onder andere in rustige plekken maken, naast de plekken met reuring en levendigheid. De behoefte aan stille plekken in de stad wordt nog vaak onderschat. Voor een locatie als Paasheuvel Village is dat echt een opgave. Het gebied is ingeklemd tussen het spoor en de snelweg. Dit zorgt voor fijnstof en geluidsoverlast. In het gebied wil je dus goede beschutte plekken maken.

Dat betekent dat je je gebouwen zo positioneert dat je een binnengebied krijgt wat beschut is en beschermd tegen geluidsoverlast. Bij Paasheuvel Village hebben we ook een stadsecoloog betrokken om te horen wat er in het gebied speelt op het gebied van ecologie. Zijn er bepaalde vogels, kikkers, slangen of vossen die hun leefgebied hebben in de omgeving? Dan zou je een biotoop kunnen maken en zo bijdragen aan meer en betere stedelijke natuur. Het helpt dan als je een rustig binnengebied hebt.”

Welke uitdagingen kom je tegen?

“Je hebt te maken met een ‘drukke ondergrond’. We kijken natuurlijk naar alles wat boven de grond zit, maar zeker bij bedrijventerreinen zit er van alles onder de grond. Denk aan een warmtenet of gasleidingen die je opgave complex maken. Belangrijk om dit goed in beeld te brengen en vervolgens heel slim kijken wat je ermee doet. Niet per definitie alles maar willen slopen of veranderen, maar kijken wat je kunt behouden en een tweede leven kunt geven!

Dit soort ontwikkelingen gaan vaak over een lange termijn van zo’n 20 tot 30 jaar waarin nog veel verandert. Denk alleen al aan een ontwikkeling als de coronapandemie, waardoor we ons huis en de buitenruimte binnen een jaar tijd veel meer zijn gaan waarderen. Dit heeft gevolgen voor de gebiedsontwikkeling. Je moet denken in een framework en in principes. Die moeten kloppen, want je kunt vanwege de lange termijn nog geen eindbeeld maken. Een helder proces, hoe je uiteindelijk bij je ideale stadswijk uitkomt, is dus heel belangrijk.”