Sweco publiceert signaleringskaart PFAS locaties

25 november 2019 – Sweco publiceert vandaag een kaart van Nederland waarop de potentiële bronlocaties van PFAS zijn gemarkeerd. Onder de potentiële bronlocaties vallen onder meer industrieën, vliegvelden en brandweeroefenplaatsen. Met deze signaleringskaart brengt Sweco de mogelijke risico’s op aanwezigheid van sterk verhoogde PFAS gehalten in de bodem overzichtelijk in beeld.

Update 12-08-2024:  Nieuwe inzichten in PFAS-locaties bieden kansen voor data-gedreven oplossingen

Nabij bronlocaties kan het PFAS gehalte namelijk zodanig verhoogd zijn dat dit risico’s met zich meebrengt voor de volksgezondheid en daarmee beperkingen bij locatieontwikkeling. Volgens de PFAS experts van Sweco is dit het volgende hoofdstuk in het PFAS dossier. Zodra de normstelling voor diffuse PFAS bij grondverzet is geregeld, zullen bouwers en gemeenten zich moeten afvragen wat het risicoprofiel is van een bouwlocatie: is een locatie geschikt om veilig te wonen en te bouwen?

Cees Maurits, projectmanager Bodem en Ondergrond bij Sweco: ‘De discussie richt zich nu nog heel erg op het verplaatsen van diffuus PFAS houdende grond. Als daarvoor binnenkort ‘werkbare’ oplossingen zijn gepresenteerd, zal de vraag zich richten op: kan ik hier überhaupt veilig wonen en veilig bouwen? Bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning moet worden bekeken of de locatie verdacht is op het voorkomen van ‘hoge’ gehalten aan PFAS en die zijn het meest te verwachten nabij bronlocaties.’

DATA
Sweco bracht met behulp van GIS software in kaart waar de verdachte bronlocaties zich in Nederland bevinden. De kaart is een geografische vertaling van een lijst van mogelijke risicolocaties voor PFAS, die momenteel door alle partijen in het werkveld wordt gebruikt. De data zijn afkomstig van open databronnen, zoals PDOK en provinciale geoportalen. (Zie ook hoofdstuk TOELICHTING ONDERZOEKSMETHODE onder de kaart).

Uit de signaleringskaart valt een aantal zaken op:
– Veel van de geïnventariseerde potentiële bronlocaties hebben slechts een beperkt risico;
– Potentiële bronnen met een groot risico bevinden zich veelal op industriegebieden gelegen in het westen en zuiden van het land.

Cees Maurits: ‘Op basis van onze eerste inventarisatie denken wij dat als de onzekerheden rond het grondverzet zijn opgelost, PFAS wordt gereduceerd tot een serieus maar overzichtelijk probleem. Het huidige beeld van ‘Nederland zit op slot’ wordt dan snel verleden tijd en specialisten kunnen hun tijd en energie steken in het voorkomen van verdere vervuiling en de aanpak van de ‘hotspots’. 

TOELICHTING ONDERZOEKSMETHODE
De signaleringskaart PFAS is een geografische vertaling van een openbare lijst van mogelijke PFAS risicolocaties, die momenteel door alle partijen in het werkveld wordt gebruikt. Deze staat op pagina 8 van dit rapport. We hebben de belangrijkste typen locaties zoals die zijn benoemd op pagina 8 van dit rapport genomen, en daar de concrete locaties in Nederland bij gezocht en via een GIS tool in een signaleringskaart verwerkt. 

Op onze signaleringskaart zijn de volgende typen locaties weergegeven:  

  • Producenten van PFOS of PFOA (of andere PFAS)   
  • Producenten van Teflon en andere gefluoreerde polymeren (gebruik PFAS of Gen-X tijdens productie)   
  • Verwerking van Teflon en andere gefluoreerde polymeren
  • Galvanische industrie  
  • Locaties waar brandblusschuim wordt ingezet zoals vliegvelden, brandweer oefenplaatsen en militaire locaties en bij grote branden
  • Bedrijven (waar bekend is dat blusschuimmiddelen zijn opgeslagen)  
  • Voormalige stortplaatsen (exclusief de provincies Utrecht en Friesland)  
  • Waterzuiveringsinstallaties  
  • Afvalverbrandingsinstallaties  

In de tabel in het rapport werd onderscheid gemaakt tussen beperkt en groot risico. Het risico is afhankelijk van de hoeveelheid PFAS die bij een activiteit op een locatie is/wordt gebruikt, in combinatie met de kans dat (een deel van) deze hoeveelheid in de bodem terecht komt/is gekomen. Voor de kaart zijn de scores opgeteld en weergegeven in een zogenaamde ‘heatmap en op de volgende wijze weergegeven: 
Lage verdachtheid (beperkt risico): In de bron een lage score tot 100 meter uit de bron. 
Hoge verdachtheid (groot risico): In de bron een hoge score (10 maal de lage score) aflopend tot een lage score op 1 kilometer van de bron. 

DOWNLOAD HIER DE PDF VERSIES VAN DE SIGNALERINGSKAARTEN (bron: Sweco)

PFAS VIEWER
De data is verzameld en in kaart gebracht met een GIS tool, de PFAS viewer. Hiermee brengen wij alle informatie rond PFAS overzichtelijk op één plek in beeld en kunnen wij onze klanten snel inzicht geven in de risico’s en eventuele gevolgen. Dit  levert een belangrijke bijdrage aan het snel en zorgvuldig doorlopen van het planproces.

MEER INFORMATIE
Neem voor meer informatie contact op met Cees Maurits, projectmanager Bodem en Ondergrond
Email: cees.maurits@sweco.nl
Tel: 06 53897433