Van betonnen weerstand naar houten eeuw

Tachtig meter de lucht in, met heel veel beton en staal

Constructief adviseur Ibrahim Selek heeft aan vele hoogbouw projecten zoals het EMA-gebouw aan de Zuidas gewerkt. De ommekeer kwam toen hij een hotel van acht verdieping voor Vastint, de ontwikkelaar van de IKEA-winkels mocht realiseren. Van hout. Dat voelde anders, beter. En gaf zoveel meer voldoening.

“Negen maanden geleden ben ik vader geworden. Sindsdien kijk ik anders naar de wereld. Natuurlijk houdt duurzaamheid me al veel langer bezig, maar opeens zie ik -en nog veel belangrijker voél ik- voor welke verandering ik kan staan. Houtbouw is een logisch antwoord op die verandering. En dat maakt mijn werk zo leuk en mijn drive zo groot.

De voordelen van houtbouw

Hout levert veel voordelen op, die zeer relevant zijn in de huidige markt en ontwikkelingen. Om in 2050 volledig energieneutraal te zijn zullen we stappen moeten zetten. Bouwen met hout speelt daaropin. Het slaat CO2 op, in plaats van dat het vrijkomt bij de productie ervan. Bovendien is het biobased en mits je het uit duurzaam beheerde bossen haalt, een onuitputtelijke bron. In 1m3 aan vurenhout wordt 622 kilo CO2 opgeslagen. Dit is vergelijkbaar met de CO2-uitstoot die vrijkomt bij een autorit van ongeveer 5.300 kilometer met een middenklasse benzineauto. Kun je nagaan wat de straal kan zijn waar je hout vandaan kunt halen en nog steeds klimaatneutraal bouwt!

Houtbouw versnelt de woningbouw

Daarnaast creëert houtbouw een aantal oplossingen om het huidige woningtekort mee aan te pakken. Het is snel, licht en daarmee heel efficiënt. Houtbouw is bij uitstek geschikt voor modulebouw en fabrieksmatige voorbereiding. Dat biedt voordelen voor de looptijd van de gehele bouw, de bouwplaats, het beperken van lokale overlast en de precisie waarmee je kunt werken. En niet onbelangrijk: houtbouw is niet alleen iets voor (binnenstedelijke) nieuwbouw, maar door de modulematige inzet en de lichtheid kun je bestaande gebouwen hiermee prima uitbreiden.

Toch merk ik dat de weerstand in Nederland er vooralsnog een van beton en staal lijkt te zijn. En dat neem je niet makkelijk weg. Als Zweedse organisatie is dit vrijwel ondenkbaar. Houtbouw is in onze Scandinavische landen dan ook veel verder ontwikkeld en gemeengoed. Zo staat het hoogste houten gebouw ter wereld, de Mjøstårnet toren met een lengte van 85,4 meter, in Noorwegen. Sweco werkte hier als adviseur aan mee.

En neem het argument ‘ontbossing’. Niet alleen klanten, ook collega’s zijn bezorgd over de hoeveelheid hout die nodig is en wat dat doet met het bosoppervlak in Europa. In Nederland is er weliswaar weinig bos, toch blijkt dat het beboste oppervlak in Europa de laatste jaren juist is toegenomen. Jaarlijks groeit er ongeveer 1 miljard kuub aan hout in de Europese bossen en hiervan wordt volgens de registraties circa 600 miljoen kuub per jaar geoogst. Door te investeren in duurzaam beheerde bossen en aan te sturen op actieve aanplant van bomen ontstaat een onuitputtelijke bron. Hiermee kunnen we tevens zorgen voor het verbeteren van het ecologische systeem in plaatst van het te verwoesten.

Houten gebouwen vatten geen vlam

Daarnaast brandveiligheid. Hier is veel onderzoek naar gedaan, onder andere door onze experts in Noorwegen. Wat blijkt: hout werkt vertragend bij brand en de resultaten uit de test zijn gunstiger dan de rekennorm. Bij brand ontstaat er een koollaag en dit beschermt het materiaal in de kern. Met de huidige kennis over brandgedrag van hout en door in het ontwerp hier vroegtijdig op aan te passen, is het met hout gewoon mogelijk om te voldoen aan de door bouwbesluit gestelde eisen.

De laatste hobbel die de toepassing van hout veelvuldig in de weg staat is de prijs. Vaak wordt +20% genoemd en is kennelijk een getal dat algemeen geaccepteerd is. Eerlijk gezegd denk ik dat dit anders in elkaar steekt. Wil je bouwen in hout, dan plust iedereen er risico’s bij: de architect, de constructeur, de calculator, de aannemer, enzovoorts. Zo krijg je een stapeling van marges, het project krijg je met die risico-opslag nooit meer rond. Laten we in Nederland beginnen met bouwen en actief kennis delen met alle partijen in de bouwsector, dan nemen dit soort risico’s in de praktijk juist weer snel af.

Ik heb het gezien in Denemarken: daar is men pakweg negen jaar geleden begonnen met het grootschalig toepassen van hout voor gebouwconstructies. Inmiddels gemeengoed en daarmee vaak zelfs concurrerend ten opzichte van het traditionele bouwen. In andere Scandinavische landen heeft hout zelfs de overhand en voorkeur als bouwmateriaal. Mooi dat dit samenkomt bij Sweco.

In Nederland staan we misschien aan het begin, alleen laten we nu versnellen. De achterstand omzetten in een voorsprong. Zodat onze kinderen kunnen opgroeien in een duurzamere wereld.”