Eindhoven stuurt water een andere kant op
Slim bedacht
Creatieve oplossing tegen wateroverlast
Eindhoven wil het grotendeels gedempte riviertje de Gender weer bovengronds halen. Om de stad in de toekomst te beschermen tegen wateroverlast tijdens piekbuien bedacht Luuk Postmes, senior adviseur Water bij Gemeente Eindhoven, een creatieve oplossing. Bij hevige neerslag stuur je de Gender gewoon de andere kant op. Sweco valideerde het idee.
De Gender bovengronds
Luuk: “Dat kan kloppen. De Gender kronkelde ooit dwars door de binnenstad van Eindhoven, maar is in de loop van de tijd gedempt. Het riviertje verdween via buizen en pijpen onder het asfalt en de gebouwen. Zijn loop is behoorlijk veranderd. Om de belevingswaarde van water in de stad te vergroten en het watersysteem klimaatrobuuster te maken wil Eindhoven de Gender weer zoveel mogelijk bovengronds halen. In de toekomst zul je het riviertje weer op meerdere plekken in de stad terugzien.”
Water in een stad
Luuk: “Net als in de rest van het land zijn we in Eindhoven volop bezig met klimaatadaptatie en het robuust maken van ons watersysteem. Denk bijvoorbeeld aan het afkoppelen van regenwater om het riool bij hevige neerslag te ontlasten. Dit zorgt ervoor dat de stad meer water vasthoudt. Het teveel aan water moet je wel kunnen afvoeren.
De Gender is daar bij uitstek geschikt voor. Alleen voor extreme piekbuien is deze niet toereikend. Het idee is simpel: we ‘keren het water om’ tijdens hevige buien. Water stroomt van hoog naar laag, dat klopt, maar als je het aan de ene kant opstuwt, kan het ook de andere kant uit stromen. Dan loopt het naar het kanaal.”
Water omkeren?!
Luuk: “Er komt een stuw aan het einde van het Victoriapark. Die staat normaalgesproken omlaag, zodat het water op een bepaald peil blijft en naar de Dommel loopt. Op het moment dat er hevige buien zijn, zet je de stuw omhoog en maak je je peil daar ruim een meter hoger. Je kunt je voorstellen dat het water zoveel opgestuwd wordt dat het de andere kant op kan stromen. Dat creëert de mogelijkheid om het water richting het afwateringskanaal te sturen.”
Uniek idee
Volgens Sweco’s watermanagement experts getuigt het concept van lef en durf. Het druist eigenlijk tegen het gevoel in om water een andere kant op te sturen. Door de richting los te laten, dat water altijd van hoog naar laag stroomt, ontstaan er verschillende voordelen. Het stasdcentrum wordt veiliger en klimaatrobuuster omdat het water niet allemaal door het stadscentrum hoeft. Het bespaart kosten omdat grote afvoerleidingen niet meer nodig zijn. Én de gemeente hoeft haar hoofd überhaupt niet meer te breken over de vraag hoe ze al het water door het lage centrumgebied moet afvoeren.
Rol van Sweco
De experts van Sweco hebben het concept van Luuk in een hydraulisch model gezet om te kijken wat er precies gebeurt als we de situatie simuleren en waar we dan tegenaan lopen. Bij bepaalde neerslagsituaties kunnen we dan zien hoe hoog het waterpeil komt, waar de knelpunten zitten en of het überhaupt lukt om het water de andere kant op te sturen.
Het is eigenlijk een ‘proof of concept’. Het leert ons aan welke knoppen we moeten draaien om het concept te verbeteren.
Een super simpel idee
Luuk (lachend): “Ik heb het bedacht en ik denk uiteraard dat het concept heel goed zou kunnen werken en dat het relatief weinig moeite kost om het aan te leggen. De investeringen zijn met name de stuw. Die moet zo gemaakt worden dat die het water kan opstuwen en terug stuwen. En de kade bij het kanaal moet iets verlaagd worden zodat het water ook het kanaal in kan lopen. Eigenlijk een super simpel idee.”
De Gender ooit dichtgegooid en onzichtbaar geworden brengt nu die historische DNA weer terug én wordt gebruikt om de stad toekomst klaar te maken. Een inspiratie wat een andere denkrichting kan doen!