In vier sprints naar een geïmplementeerde omgevingswet

De nieuwe Omgevingswet brengt enkele verplichtingen op het gebied van nieuw instrumentarium, manier van samenwerking (participatie) en digitalisering met zich mee waar gemeenten zich op moeten voorbereiden. Sweco heeft als ervaren pionier met de Omgevingswet hiervoor een sprintaanpak ontwikkeld.

Kies je ambitieniveau

Een aantal elementen van de Omgevingswet moet door gemeenten direct bij inwerkingtreding per 1 juli 2022 geregeld zijn. Andere onderdelen mogen later ingevoerd worden. Daarnaast mogen gemeenten verder gaan dan het minimumniveau. Het is goed om te bekijken welke kansen de Omgevingswet voor je gemeente biedt en of (en wanneer) je daar gebruik van wilt maken.

Ook gemeenten die kiezen voor een sobere aanpak en bijvoorbeeld beleidsneutraal willen overgaan, krijgen te maken met uitdagingen. Hoe ga je om met nieuwe thema’s als energietransitie, smart mobility, klimaatadaptatie en circulariteit? Als je niet vooraf nadenkt wat je wil bereiken met de implementatie en geen integrale aanpak vastlegt, ontstaat het risico dat keuzes niet op elkaar zijn afgestemd, aspecten vergeten worden en je werk opnieuw moet doen.

Sprinten naar nieuwe omgevingswet

Sweco gebruikt al jaren een sprintaanpak in complexe projecten waar veel vakgebieden samenkomen en veel partijen bij betrokken zijn. We hebben daarom een speciale ‘sprintaanpak’ ontwikkeld om gemeenten te begeleiden bij de implementatie van de Omgevingswet. De meerwaarde van de sprintaanpak zit in het gestructureerd werken, opgedeeld in korte trajecten, met een gebundelde integrale inzet, gericht op samenwerking binnen en buiten de gemeente.

In elke sprint hebben we aandacht voor de drie aspecten van de Omgevingswet: instrumentarium, samenwerking en digitalisering. In vier sprints, met heldere tussenmijlpalen, werkt een gemeente toe naar een nieuwe situatie waarin de Omgevingswet een logisch onderdeel van ieders werk is. In de sprintaanpak doorlopen wij alle opgaven en kansen van de Omgevingswet in de juiste volgorde en in samenhang met elkaar.

Sweco loopt voorop als het gaat om nieuwe thema’s waar gemeenten mee geconfronteerd worden zoals energietransitie, smart mobility, klimaatadaptatie en circulariteit. We hebben hier zelfs een 10-jarig kennisprogramma voor, genaamd Urban Insight. Daarnaast zijn we sinds 2014 bezig met de Omgevingswet in de praktijk, onder andere in de grootschalige gebiedsontwikkeling Oosterwold. Hier hebben we niet alleen een Omgevingsplan opgesteld als pilot, maar we hebben ook ervaren wat de nieuwe werkwijze betekent voor de gemeentelijke organisatie, initiatiefnemers, gebruikers etc.

Onze aanpak voor de omgevingswet

Per sprint rond je een afgebakend onderdeel af. Je haalt tussendoelen (mijlpalen) en kan na elke sprint evalueren of je op de juiste koers zit en hoe je de volgende sprint ingaat.

Sprint 1: kwartier maken

We beginnen met het formuleren van realistische en concrete ambities die je wil bereiken voor het instrumentarium, de samenwerking en digitalisering. Bijkomend voordeel is dat alle gelederen van de gemeentelijke organisatie hierbij betrokken zijn en in de startblokken staan voor de komende sprints en de opgaven duidelijk zijn. De raad stelt het ‘Ambitiedocument Omgevingswet’ vast.

Sprint 2: koers bepalen

Doel van de tweede sprint is het formuleren van een toekomstagenda waarmee de stip op de horizon voor je gemeente wordt bepaald in een participatieproces met de omgeving en stakeholders. Daarnaast zetten we in deze sprint het ‘juridisch huis’ op. We beslissen samen hoe de instrumenten van de Omgevingswet in samenhang ingericht gaan worden.

Sprint 3: instrumenten uitwerken

Vervolgens werken we in de derde sprint het concrete instrumentarium uit in een Omgevingsvisie, Omgevingsplan en Programma’s. Deze werkzaamheden laten wij zo veel mogelijk parallel verlopen. Door bij het opstellen van de Omgevingsvisie al direct een doorzicht te geven wat de consequenties zijn van een beleidskeuze voor de regeling in het Omgevingsplan of hoe de beleidskeuze uitgewerkt kan worden in een concreet programma, ontstaat een realistische Omgevingsvisie. Zo voorkomen we nieuwe discussies bij de latere uitwerking in bijvoorbeeld concrete regels in het Omgevingsplan.

Sprint 4: continu optimaliseren

Kenmerk van het instrumentarium onder de Omgevingswet is de dynamiek. Door monitoring, evaluatie en bijstellingen is altijd sprake van een actueel instrumentarium. Nadat een basisinstrumentarium is opgesteld kan dit verder geoptimaliseerd worden in een versie 2.0.

TOOLS

In de Omgevingswet is participatie één van de hoofdissues. Participatie en samenwerken doen wij al decennialang in complexe projecten. Wij hebben specifieke (digitale) tools ontwikkeld die dit ondersteunen, en ervaren proces- en omgevingsmanagers en facilitators voor bijeenkomsten:

In elke sprint hebben we aandacht voor de drie aspecten van de Omgevingswet: instrumentarium, samenwerking en digitalisering. In vier sprints, met heldere tussenmijlpalen, werkt een gemeente toe naar een nieuwe situatie waarin de Omgevingswet een logisch onderdeel van ieders werk is. In de sprintaanpak doorlopen wij alle opgaven en kansen van de Omgevingswet in de juiste volgorde en in samenhang met elkaar.

Aan de slag

Wil je ook dat de Omgevingswet een logisch onderdeel van ieders werk is? En dat de wet zodanig wordt benut dat deze de gewenste samenwerking en sturing ondersteunt? Neem dan contact met ons op. We gaan graag met je in gesprek.

Heb je een uitdaging of een andere vraag voor ons?

Laat hier je gegevens achter. Wij zorgen dat je in contact komt met de juiste persoon. Onze experts staan voor je klaar om je te helpen. Voor elke uitdaging, groot of klein.