Johan Seuren, Senior adviseur Duurzame energie
Costa Rica is een land in Centraal Amerika dat vooral bekend is door zijn mooie kustlijn, vulkanen en natuur. Maar het is ook een land met ambitie. In 2007 heeft het zich namelijk tot doel gesteld om tegen 2021 klimaatneutraal te zijn. Costa Rica heeft het serieus opgepakt en is hard op weg om dat doel te bereiken.
Energieverbruik
Je zou kunnen zeggen dat het voor Costa Rica eenvoudiger is om dit voor elkaar te krijgen. Costa Rica is namelijk geen energievreter zoals Nederland dat is. Het elektriciteitsverbruik per hoofd van de bevolking is ongeveer 30% van dat van Nederland. En dat is een simpele rekensom, hoe minder je verbruikt, hoe minder je ook op hoeft te wekken. Nederland is hard bezig om energie te besparen, maar om te komen tot het verbruik van Costa Rica zouden we onze levensstandaard moeten verlagen.
Beschikbaarheid van natuurlijke bronnen
Behalve op het vlak van verbruik, heeft Costa Rica nog een voordeel als het gaat om de kansen voor duurzame energie. Door het berglandschap met vulkanen is duurzame energie uit waterkracht en geothermie namelijk makkelijk te realiseren. Als vlak landje heeft Nederland deze voordelen natuurlijk niet. Daarbij komt ook nog eens dat we minder ruimte hebben. Wij leven met 17 miljoen mensen op 41.500 km2 terwijl in Costa Rica 5 miljoen mensen wonen op 51.000 km2. Inpassen van duurzame energie kost ook ruimte, en die is schaars in Nederland.
Toch heeft Nederland een groot voordeel ten opzichte van veel andere landen, dat genoeg kansen biedt om wél een grotere slag in de energietransitie te kunnen maken. We hebben namelijk een lange kustlijn met ondiep water. Deze is uitermate geschikt voor het plaatsen van windmolens. En wind op zee is nu nét die duurzame opwekker waar de afgelopen jaren grote sprongen zijn gemaakt als het gaat om kostenefficiëntie. Waar een aantal jaren geleden nog de angst bestond dat er miljarden subsidies nodig zouden zijn voor windmolens op zee, worden windparken nu gerealiseerd zonder subsidie. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat hiervoor in het concept klimaatakkoord veel aandacht is. De Noordzee wordt gezien als duurzame energiebron die in 2030 40% van onze elektriciteit moet gaan leveren. Richting 2050 moet dit nog verder gaan groeien.
Electriciteitsinfrastructuur
Wind op zee heeft wel een nadeel als je het vergelijkt met de waterkracht in Costa Rica. Elektriciteit uit waterkracht is makkelijk regelbaar, windenergie daarentegen fluctueert over de dag en is beperkt voorspelbaar. Dat betekent dat wij een flexibele elektriciteitsinfrastructuur, ook wel smart grid genoemd, nodig hebben om het wisselende aanbod te balanceren met de vraag. Overschotten moeten voorkomen of opgeslagen worden en tekorten opgevangen. Nederland is gelukkig een koploper als het gaat om slimme elektriciteitsnetten en elektrische auto’s. Twee items die hierin een belangrijke rol spelen. Overtollige elektriciteit kan opgeslagen worden in elektrische auto’s en weer geleverd worden als er een tekort is. Een slim elektriciteitsnet kan er voor zorgen dat overschotten en tekorten geminimaliseerd worden. Door het flexibel maken en sturen van de vraag van woningen, kantoren en de industrie kan extra verbruik gecreëerd worden bij een overschot aan duurzame elektriciteit en de vraag beperkt bij een tekort.