Energielabels. Hoe zat het ook alweer?

Door Vincent Jansen, afdelingshoofd Energie en Jina Bhagwandas, adviseur duurzame energie

Het energielabel is een maatstaf voor de energetische kwaliteit van woningen. Bij woningen en de meeste utiliteitsgebouwen is het verplicht om een definitief energielabel te hebben bij verkoop en verhuur. De energieklasse van woningen en utiliteitsgebouwen wordt door middel van een energielabel met een letter (A t/m G) aangegeven. Bij woningen of utiliteitsgebouwen met een A-label zijn reeds veel energiebesparende maatregelen genomen. Woningen en/of gebouwen met label G verbruiken relatief veel energie. Dit betekent dat er voor deze woningen en/of gebouwen nog meer energiebesparende maatregelen mogelijk zijn en getroffen moeten worden. Het energielabel volgt uit  de Europese commissie de Energy Performance of Buildings Directive die in januari 2003 gepubliceerd is. Het is in werking getreden met als doel dat deze Europese richtlijn moet leiden tot verbetering van de energie-efficiëntie van gebouwen.

In het Klimaatakkoord van Parijs is vastgesteld dat in 2030 alle gebouwen energielabel A hebben en dat in 2050 alle gebouwen energieneutraal zijn. Verder hebben woningcorporaties in Nederland afgesproken dat alle sociale huurwoningen in 2020 gemiddeld energielabel B hebben en geldt voor kantoren onder bepaalde voorwaarden dat zij verplicht een label C of beter moeten hebben in 2023.

Sweco bracht de energie labels van de 15 grootste gemeenten in kaart. Benieuwd hoe de ranking er uit ziet? Bekijk hier de 'Analyse Energie Strategie Atlas'.

Energielabel als sturingsinstrument

Het energielabel kan, naast andere inzichten, worden ingezet als sturingsinstrument voor beleidsmakers en technici. Op beleidsniveau gaat het om het verkrijgen van informatie om beleidsbeslissingen te kunnen ondersteunen. Met het energielabel kan ook de vraag worden beantwoord wat de impact van een energiebesparende maatregel is, zowel technisch als financieel. Deze informatie vormt de basis voor de keuzes die een gemeente moet gaan maken.

Huidige energielabelsystematiek woningen

Bij verkoop of verhuur van de woning is de woningeigenaar verplicht een definitief energielabel aan te maken. Indien bij verhuur of verkoop het definitieve energielabel ontbreekt riskeert de eigenaar een boete. In 2015 is gekozen voor een gebruiksvriendelijke methode. De woningeigenaar kan zelf online  tien gebouwkenmerken invoeren, waaruit dan een energielabel volgt. Door de vele ontwikkelingen rondom de warmtetransitie en het streven naar een aardgasvrij Nederland in 2050, is een vereenvoudigd energielabel echter minder betrouwbaar om de verduurzamingsopgave uit te voeren.

Om het energielabel beter te bepalen zal daarom vanaf 1 juli 2020 de methodiek voor het vaststellen van het energielabel wijzigen. Dit hangt samen met de introductie van de norm NTA 8800. De taak voor het beoordelen van het energielabel komt in handen van een expert, die ook daadwerkelijk langs komt om een gebouwopname te doen. Dat betekent weliswaar extra kosten voor de woningeigenaar op het moment dat die wil verhuizen of verhuren, maar er zijn ook voordelen. De energieprestatie is nauwkeuriger bepaald, wat betekent dat een aanbod om het huis te verduurzamen ook een stuk preciezer kan zijn. Dit wordt weer meer zoals de situatie vòòr 2015 en zoals bij de huidige uitgebreide methodiek voor het bepalen van de Energie Index. Het verschil is de nieuwe norm en de bewijslast. Hier is op het moment van publicatie van dit artikel nog geen besluit over genomen (2). Deze nieuwe regelgeving zal  hand in hand kunnen gaan met de ‘Bijna Energie Neutrale Gebouwen’ (BENG) eisen. 

Energielabelsprong

Als er duurzaamheidsmaatregelen genomen worden in een gebouw, verbetert het label. Het gebouw maakt dan een energielabelsprong. Hoe je dat voor elkaar krijgt, lees je in de column 'Een energielabelsprong in gebouwen - Hoe dan?'.

Energie Strategie Atlas

Sweco bracht de energielabels in kaart met behulp van de Energie Strategie Atlas (ESA). Deze door Sweco ontwikkelde GeoWeb tool maakt gebruik van openbare data van de Energielabel database van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Het combineert meer dan 70 basiskaartlagen met lokale data en analyses.

De ESA geeft niet alleen inzicht in de energielabels. Het geeft per wijk ook inzicht in de huidige energievraag zoals elektriciteits – en gasverbruik, de bestaande infrastructuur zoals gasleidingen, warmtenetten en de potentie voor duurzame vormen van energie zoals restwarmte en geothermie potentie.

Benieuwd wat de Energie Strategie Atlas voor jouw gemeente kan betekenen? Neem contact op met Vincent Jansen, afdelingshoofd Energie