Vijf manieren om grondstoffen terug te winnen bij een rioolwaterzuivering
Het is de waterzuivering van de toekomst: het terugwinnen van grondstoffen bij het zuiveren van afvalwater. Natuurlijk zijn waterzuiveringsinstallaties in de eerste plaats essentieel voor het zuiveren van afvalwater voordat het wordt geloosd op het ontvangende oppervlaktewater. Maar daarnaast bieden deze installaties ook een waardevolle kans om grondstoffen terug te winnen door slim gebruik van technologieën en processen. Amanda Vierwind, afvalwatertechnoloog bij Sweco, geeft vijf manieren om een stap dichter bij het realiseren van een circulaire economie komen.
Vijf manieren
1. Schoon water
De grootste en misschien wel belangrijkste grondstof in afvalwater is schoon water. Het effluent van een huishoudelijk of industriële afvalwaterzuiveringsinstallatie kan, eventueel na aanvullende zuivering, worden hergebruikt als irrigatiewater, proceswater of zelfs drinkwater. De toepassing is afhankelijk van de kwaliteit van het effluent en het beoogde gebruik. Hergebruik van effluent is een cruciale stap in de watertransitie en draagt bij aan de bescherming van ons milieu. Een mooi voorbeeld is de casus bij Coroos, waar we ervoor gezorgd hebben dat de appelmoesfabriek zoet water levert aan boeren.
2. Bio-plastics
In het zuiveringsproces van afvalwater wordt zuiveringsslib (bacteriën) geproduceerd. Door middel van (bio)chemische processen kunnen bacteriën worden gebruikt om biopolymeren te produceren, die vervolgens kunnen worden omgezet in bio-plastics. Hierdoor wordt onze afhankelijkheid van niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen kleiner, net als de hoeveelheid niet-afbreekbaar plastic afval die wordt geproduceerd. Onlangs hebben we de business case van deze technologie doorgerekend voor drie rioolwaterzuiveringsinstallaties.
3. Biogas
Uit zuiveringsslib kan ook energie worden teruggewonnen. Zuiveringsslib wordt hierbij omgezet in biogas door middel van anaerobe vergisting, en dat biogas wordt vervolgens gebruikt als brandstof voor elektriciteitsopwekking en verwarming. Ook kan het worden opgewerkt naar groen gas, dat zonder aanpassingen in het aardgasnetwerk wordt gebruikt. Het winnen van energie vanuit zuiveringsslib is een waardevolle aanvulling op het streven van waterschappen naar energie- en klimaatneutraliteit in 2035 en wordt al op brede schaal toegepast binnen de waterschappen.
4. Fosfaat
Afvalwater bevat fosfaat. Dit is een belangrijke voedingsstof voor mens, dier en plant, en wordt nu in de vorm van kunstmest gebruikt in de landbouw. Echter, fosfaat is een eindige hulpbron waardoor het terugwinnen van fosfaat uit afvalwater wordt gezien als een duurzame en circulaire ontwikkeling.
5. Cellulose
In ons afvalwater zit veel wc-papier. Dit papier kan met filterinstallaties uit het afvalwater worden gezeefd. Op deze manier kan de grondstof cellulose worden teruggewonnen. Cellulose uit afvalwater kan worden toegepast als bindmiddel van asfalt tijdens de aanleg van wegen, als het asfalt nog vloeibaar is. Cellulose kan ook worden toegepast als isolatie- of verpakkingsmateriaal.
De vooruitgang en het potentieel van rioolwaterzuiveringsinstallaties
Voor al deze voorbeelden zijn er nog uitdagingen zoals onder meer de aanwezigheid van pathogenen, microverontreinigingen, afzetmarkt en/of een eind-afvalstatus. Rioolwater en slib hebben nog het juridische label ‘afval’ uit de Europese Kaderrichtlijn Afvalstoffen, dit beperkt de mogelijkheden voor de afzet op de markt en het ontwikkelen van een gunstige business case. Met elke stap omarmen we een circulaire toekomst waarin bij- of restproducten worden getransformeerd tot waardevolle bron.
