Makkelijker kan ik het niet maken, wél leuker

Circulaire economie: de bouw als belangrijke spil

Drinkwater, frisse lucht, energie, bouwmaterialen. Van deze natuurlijke hulpbronnen lijken we nooit genoeg te hebben. Toch zijn ze maar beperkt voorradig, sterker nog: ze raken versneld op. Het bouwen, creëren en leven met ‘dat wat er is’ zet een rigoureuze streep door deze uitputting en geeft hernieuwde kansen. Niet in de laatste plaats voor de bouw.

Het is dé kanskaart voor ons vak en vraagt om drastische keuzes. Richard Koops, Business director circulaire economie, is Sweco’s ambassadeur voor deze ommezwaai. Niet makkelijk en daarom juist zo leuk én relevant.

Hoe groot is het probleem?

“De cijfers van Earth Overshoot Day liegen er niet om. We verbruiken als Nederland drie keer zo veel grondstoffen als dat de aarde aan kan. Onze grondstoffen voor dit jaar waren in april al op, acht maanden voor het einde van het jaar. En dat moment komt bijna elk jaar eerder. De bouw is een belangrijke spil in dit proces. En daarmee ook de sector die de verandering kan aanjagen.”

Waar moet verandering plaatsvinden?

“De prioritering rondom circulariteit moet anders. Veel hoger én eerder op de agenda. Circulariteit vliegt er te laat in. Als het überhaupt al de projecttafel vindt. Door het niet in de beginfase mee te nemen, zie je dat er vaak aan de achterkant veel te weinig tijd is om goed na te denken over een circulair ontwerp. Dan heb je ook te weinig tijd om geschikt herbruikbaar materiaal of duurzame alternatieven te vinden. En wijk je, onder tijdsdruk, uit naar nieuw. Neem circulariteit dus al in een zo’n vroeg mogelijk stadium van je project mee en kijk ook naar de levenscyclus van je opgave.

Als ingenieursbureau helpen wij je hierbij. Zo ondersteunden we de gemeente Dordrecht in de circulaire gebiedsontwikkeling Amstelwijck. Wij weten wat er nodig is om circulair te bouwen of te slopen en kunnen dit aan de voorkant goed afhechten via aanbestedingscriteria- en/of ontwerpcriteria.

Een voorbeeld is onze samenwerking met Waterschap Rivierenland. We doorliepen voorafgaand aan het project ‘dijkversterking Tiel-Waardenburg’ samen hun ambitie en maakten circulariteit vroegtijdig concreet. Met als resultaat dat circulariteit overal in het project centraal staat. Zo hebben we bijvoorbeeld de mogelijkheden onderzocht om met het dijktracé energie of warmte op te wekken. En is er zoveel mogelijk een nieuwe bestemming gevonden voor de restmaterialen die bij de dijkversterking vrijkomen.

Dit is alleen mogelijk als je het vooraf bespreekt en meeneemt in de aanbesteding en het uiteindelijke contract. Het wordt daarmee iets van ons allen. Een ambitie waar je alles op alles zet om het waar te maken. Ander voorbeeld is het circulaire oogstbestek voor de Gemeente Leiden. Dat de basis vormde voor het circulair sloopbeleid van de gemeente. Cruciaal om met zo min mogelijk milieu impact een stap naar voren te maken.”

Hoe belangrijk is zo’n ambitie?

“Enorm belangrijk. Het begint bij bewustwording met een doorvertaling naar een ambitie in praktijk. Als we het verschil willen maken, moet iedereen die ambitie voelen. Vervolgens breng je alle kennis bij elkaar en streef je dit gezamenlijk doel na. Als je hierbij de lat hoog legt, kom je verder dan de voor de hand liggende halve maatregelen als recycling. Dan bedenk je slimme oplossingen hoe je één-op-één je materiaal na levensduur kan gebruiken. Met zo min mogelijk impact op het milieu.”