Hoogste tijd voor een houten eeuw

De opkomst van houten constructies

De voordelen van houtbouw zijn legio, en toch zien we nog maar relatief weinig houten gebouwen. En al helemaal niet als je kijkt naar echt hoge gebouwen. Dat lijkt aan beton en staal voorbehouden. Dat terwijl hout een heel slimme uitvinding is van moeder natuur. Hout is sterk, duurzaam, ruikt en voelt goed én groeit weer aan. Hout snijdt dus wel degelijk hout! In Scandinavië weet men dat al jaren, en daar lijkt nu ook in Nederland verandering in te komen. Niels Castelein, constructief ingenieur bij Sweco, vertelt waarom.

Waarom zou je de hoogte in willen gaan met hout?

“Onze steden blijven groeien, terwijl de bouwruimte vaak beperkt is. Logisch om dan de hoogte in te gaan. Hout laat zich eenvoudig industrieel bewerken, biedt kansen voor digitalisering in het ontwerpproces en verregaande prefabricatie en robotisering in de productie. Hierdoor kan de bouwtijd tot wel 50% ingekort worden. Daarnaast zorgt het voor minder risico’s en overlast bij bouwen in dichtbevolkte gebieden, het is schoner en stiller.”

Wat is er nu precies zo slim aan bouwen met hout?

“Bouwen met hout levert talloze voordelen op. Hout is een natuurlijke grondstof vrij van CO2-uitstoot. Sterker nog, in hout is CO2 opgeslagen. De hoeveelheid CO2-opslag in een kuub hout is ongeveer gelijk aan de CO2-uitstoot van een middenklasse auto voor een retourtje Amsterdam-Moskou!

Het lage eigen gewicht van hout geeft dubbel voordeel in de stikstofemissies: het aantal transportbewegingen naar de bouwplaats is lager, en daarnaast kan ook lichter, en mogelijk zelfs elektrisch aangedreven materieel gebruikt worden. Een kortere bouwtijd en een beperkt aantal werknemers op locatie dragen bij aan verdere reductie. Kijk je naar de verwerking, dan zie je dat je houten constructies altijd weer in onderdelen kunt demonteren. Theoretisch gezien laat gebruikt hout zich eenvoudig bewerken voor nieuwe toepassingen met hoge restwaarde van het materiaal en lage demontagekosten als resultaat. Zo benutten we een kuub hout vele malen beter!”

Zoveel voordelen, maar waarom grijpen we dan toch eerder naar beton en staal?

“Dat is een kip-ei-verhaal. Er zijn weinig referenties, wat zorgt voor onzekerheid. En bij de bouw draait het uiteindelijk ook om kosten. Begrijpelijk, want we willen graag betaalbaar bouwen. Daarnaast is bouwen met beton en staal bekend, bijna gestandaardiseerd. Een veilige keuze dus. Ik geloof er sterk in dat we gezamenlijk, met partners uit de hele keten, houtbouw concurrerend en interessant kunnen maken. Juist ook vóór alle partners in de keten!

Naast de prijs ziet men aspecten als akoestiek en brandveiligheid als risico. Men herinnert zich de huizen van begin 20ste eeuw, waar houten vloeren ontzettend gehorig zijn. Gelukkig hoeven we daar tegenwoordig niet meer bang voor te zijn: comfort en veiligheid scoren hoog.”