Een stad zonder zonnesteek
De stedelijke kwaal die hittestress heet
Vooral jonge kinderen en ouderen kunnen hun lichaamswarmte hier steeds vaker maar nauwelijks kwijt. Het wordt tijd om nog harder op de rem te trappen. Hoe? We vroegen het Eduard Martini, projectmanager bij Sweco. Met team vol expertise weet hij hoe steden een dubbele zonnesteek kunnen voorkomen.
“Hoge temperaturen zie je op de meest intensief gebruikte en bebouwde plekken. Verkoeling en beschutting is daar, door allerlei factoren, maar nauwelijks aanwezig. En dat verander je niet zomaar. Een druk verkeerspunt of veel bebouwing leidt namelijk tot een complexiteit aan belangen en een groot ruimtelijk vraagstuk.”
Om hittestress structureel te verminderen moeten we kijken naar bebouwingsdichtheden, de functies en de totale effecten van mogelijke oplossingen – boven én onder de grond.
Kies groen zorgvuldig
“De inzet van groen beschikt over heel veel positieve bijvangsten: we kijken er graag naar, het maakt rustig, mensen ervaren minder stress en maakt de stad veel mooier. Het geeft letterlijk een ander microklimaat.
Als we echt groen willen toevoegen, dan moeten we ook andere afwegingen maken. Een langere tijd vooruitkijken en vanuit het totaalplaatje denken en doen. Vaak wordt nog onbedoeld verkeerd groen toegepast. Schenk aan de voorkant meer aandacht voor de functie en neveneffecten van groen. Want een boom mag dan wel verkoeling bieden en een positief effect hebben op de hittestress, soms hebben bomen onbedoeld negatieve effecten op de waterhuishouding. Vele boomsoorten onttrekken in grote mate grondwater uit de bodem. Met als gevolg meer bodemdaling en een groter risico op schade aan de funderingen van gebouwen. De keuze voor welk type groen kan nog effectiever gemaakt worden. Een veerkrachtige stad is gebaat bij een prominente rol voor passend groen. Zo vergroot je koelte aanzienlijk en voorkom je een mogelijke andere ‘zonnesteek’.
Kijk nog vaker naar grasvlakken, planten en borders en neem al het groen mee in de afwegingsfase. Deze zijn vaak veel geschikter dan bomen. De beste oplossing ligt, wanneer je het grote plaatje voor ogen houdt, voor het oprapen en zit hem in de details. ”
Een stad voor altijd
“In Amsterdam zie ik een mooi voorbeeld. Bij het bebouwen van kavels in de gemeente moet ook de waterafvoer op de kavel zelf geregeld worden. Dit zorgt ervoor dat het water niet meer rechtstreeks in het riool belandt, en er oplossingen gevonden moeten worden die een positieve bijdrage leveren aan het veranderende klimaat en de dalende bodem. Het gaat hier aan de voorkant over ‘hoe richt je die plek in?’. En over het minimaliseren van verharding en het toepassen van het juiste groen. Niet alleen esthetisch en qua gebruik passend, maar ook passend bij de ondergrond en langetermijneffecten. Dit zijn goede ontwikkelingen die de huidige onbedoelde spagaat tussen hittestress en bodemdaling wegnemen.”
