Blik op circulariteit

Sweco en Bureau Stedelijke Planning maken netwerk voor Circulaire Hubs

Cola, Red Bull, Fanta: ontelbare blikjes frisdrank vliegen dagelijks over de toonbank. Helaas belanden deze daarna ook weer zo in de prullenbak of zelfs ernaast. Dit leidt tot zwerfvuil, milieuschade en een schrale kans op recycling. Sweco en Bureau Stedelijke Planning, sinds afgelopen september samen één, bundelden voor het Afvalfonds Verpakkingen hun krachten zodat blik op logische plekken ingeleverd kan worden.

Jeroen van Venrooij, teammanager Geodata Consultancy bij Sweco en Toine Hooft, adjunct-directeur bij Bureau Stedelijke Planning vertellen meer over dit omvangrijke project.

Waarom zijn deze inleverpunten nodig?

Toine: “De circulaire hubs betekenen enorm veel voor de stad. Volgens het ministerie van I&W drinken we maar liefst 2 miljard blikjes frisdrank per jaar en hiervan belanden er zo’n 150 miljoen van in het milieu. Dat zijn vrachtwagens vol. Rampzalig voor de natuur en het straatbeeld verloedert. Adviesbureau CE Delft verwacht dat met een statiegeldsysteem het aantal rondzwervende blikjes met 70 – 90% afneemt. Maar hiervoor moet je deze natuurlijk wel op voldoende plekken kunnen inleveren. Als je deze bovendien niet logisch kiest, heb je nauwelijks effect. En daar komen wij aan bod.”

Hoe zorg je dat er altijd een inleverpunt in de buurt is?

Jeroen: “Supermarkten gaven aan geen winkeloppervlakte beschikbaar te hebben voor een extra innamesysteem. We wisten dus dat we in de openbare ruimte aan de slag moeten. Met een goudmijn aan data beginnen wij met een eerste shifting van locaties om deze inzamelpunten te plaatsen. We kijken hierbij bijvoorbeeld naar geodata, verschillende kaarten, luchtfoto’s, perceelgrenzen, loopafstand, bestaande afvalinzamelsystemen, afstand tot elektriciteitsleidingen en passen onze zinloze verhardingstool toe. Zo krijgen we logische locatie in beeld.”

Toine: “Deze data-analyse helpt om het aantal potentiële locaties flink terug te dringen. Maar dat is nog maar het begin. Inmiddels zijn we, samen met twee andere bureaus, druk bezig met het inspecteren van de buitenruimte van de overgebleven locaties. Met een GIS-tool, interactieve kaarten en Google Streetview bekijken we deze en lopen we een vragenlijst langs. Ligt het tegen de gevel van een supermarkt? Vink, een pluspunt. Staan er al afvalcontainers van de gemeente? Weer een pluspunt! Uiteindelijk doen we dat voor alle locaties, waardoor iedere locatie een ranking krijgt. Al deze informatie komt in een slimme portal, waar ook het Afvalfonds en accountmanagers die de inzamelpunten gaan plaatsen bij kunnen. Met deze informatie hebben zij de kennis om de juiste keuze te maken, waar alle circulaire hubs het beste kunnen komen.

Jeroen: “En juist die combinatie van data-analyse en veldwerk zorgt ervoor dat je uiteindelijk sneller tot de juiste plekken komt en hierdoor inzamelen laagdrempelig maakt. Dankzij statiegeld zul je meer inzameling bereiken, maar door logische spots te kiezen pak je het aan waar het terecht komt. Dat zijn kostbare en duurzame grondstoffen die zo niet verloren gaan en 1.000.000 kilo aluminium wat niet in het milieu terechtkomt. Uiteindelijk komt er in elk winkelgebied minimaal één inleverpunt. In totaal 3.000 locaties, vlakbij supermarkten en ook nog 300 inzamelpunten bij high traffic locaties, zoals universiteitsterreinen, stadions of treinstations. Naast deze verplichte inleverlocaties, verwachten wij ook een hoop aanvragen van vrijwillige inleverpunten. Denk hierbij aan je plaatselijke voetbalvereniging, de bioscoop of een horecazaak.”

En in de toekomst? Wat staat ons dan te wachten?

Jeroen: “Vanaf 1 januari 2023 zit er statiegeld op blikjes. Dan moet dit landelijk netwerk van innamepunten ofwel circulaire hubs er zijn. Je levert hier je blikjes in én krijgt direct je statiegeld. Dit zijn mooie eerste stappen richting een circulaire economie, maar we hopen op méér. Het is een logisch vervolg om te kijken hoe we dit kunnen inzetten voor nog meer materiaalstromen. Je kunt dan denken aan petflessen maar ook aan bijvoorbeeld conservenblikjes (van staal). Het netwerk staat dan toch, dus het is gemakkelijk uit te breiden.”