Hoe proeftuingemeente Hengelo bezig is met gasloze wijken
Op dit moment zijn bijna alle Nederlandse huizen nog aangesloten op het gasnet en samen zorgen ze voor een flinke CO₂-uitstoot. Dat moet in 2050 anders zijn: dan moet onze energievoorziening volledig duurzaam zijn. Om deze transitie te kunnen maken, zullen we van het gas af moeten. Helaas is dat nog niet zo gemakkelijk. Welke alternatieve bronnen leveren voldoende energie, hoe maak je systemen en bestaande woningen klaar voor deze verandering en hoe zorg je voor een gedragsverandering? Voor gemeenten is het een complexe puzzel. In onze nieuwste podcast duiken we in het onderwerp en spreken we met dé experts in Nederland over de haalbaarheid en betaalbaarheid van aardgasvrije wijken. Eén van die experts is Claudio Bruggink. Als wethouder in Hengelo is hij volop bezig met gasloze wijken.
1. Hengelo is een ‘proeftuingemeente’. Wat houdt dat in? En wat levert het op?
“Gemeenten zoeken in een proeftuin naar antwoorden op de vraag: wat is de beste manier om een wijk aardgasvrij te maken, zonder dat bewoners meer gaan betalen per maand? De kennis en ervaring die in de 27 proeftuingemeenten wordt opgedaan, kunnen andere gemeenten gebruiken om de draai naar aardgasvrij te maken.
Het voordeel van het zijn van een koploper is dat we vooraan in de trein zitten. Dicht op het vuur. We spreken intensief met de inwoners over wat we dan precies willen, welke variant het beste is en welke zorgen zij hebben. Ook geeft dit proces ons focus en energie: we moeten immers aan de bak met de energietransitie. Toch is het tegelijkertijd ook erg complex en zijn veel zaken nog onduidelijk. Maar logisch dat we tegen obstakels aan lopen. Eigenlijk zijn koplopers goed om alle dilemma’s op tafel te krijgen. Ondertussen zijn al veel huishoudens ‘om’, dus we realiseren ook echt verandering!”
2. Hoe ingewikkeld is het om één wijk aardgasvrij te maken en wat kom je allemaal tegen?
“Complex, het is echt een puzzel! We betrekken de bewoners bij het proces, maar helaas hebben we ook nog niet alle antwoorden. Bijvoorbeeld ‘wat kost een bepaalde oplossing ons nu eigenlijk?’ Maar ook basale vragen als ‘Kan ik mijn pannenset nog wel gebruiken?’ Er is veel onzekerheid en dat kun je niet altijd wegnemen.
Het is ook ingewikkeld omdat het over een groot deel van onze stad gaat. De oplossing die we in de proeftuinwijk De Nijverheid gaan kiezen, gaat voor een deel ook bepalend zijn voor de oplossing die aanpalende wijken krijgen. Als wij hier niet voor een warmtenet kiezen dan is het zeer onwaarschijnlijk dat het in de wijk ernaast wel een warmtenet wordt. Dat is wel een inzicht wat we gaandeweg kregen. We hebben het steeds over De Nijverheid maar eigenlijk gaat het over bijna de helft van Hengelo! Met de inwoners van De Nijverheid zitten we aan tafel, maar de inwoners van de andere wijken nog niet. Als we hier straks gaan kiezen dan maken we dus ook een keuze voor andere wijken. Dat maakt het ingewikkeld.
Een andere complexiteit is natuurlijk dat, omdat we proeftuingemeente zijn, er landelijk nog niet veel geregeld is. We maken de weg vrij voor anderen. Dat zal over een paar jaar ongetwijfeld anders zijn, maar hier loop je nu wel tegenaan. Er zijn grote vraagstukken rondom haalbaarheid en betaalbaarheid, zoals ‘komt er een woning-gebonden financiering voor deze omslag?’ of ‘wordt bij een grootschalig warmtenet de onrendabele top afgedekt door het Rijk?’ die zijn gewoon nog niet ingevuld. Daar moet het Rijk wel gaan leveren.”
3. Aardgasvrij bouwen is niet de enige oplossing voor CO2-reductie. Wat is het pakket aan maatregelen dat jullie inzetten?
“We zijn ook bezig met industriegebieden. Zo hebben we met twee bedrijventerreinen een convenant afgesloten om te kijken hoe grootverbruikers kunnen besparen. Of met restwarmte meer kunnen doen. En we zorgen dat ze stappen maken om van het gas af te komen. We willen daar echt meters maken. Dit geldt ook voor duurzaam vervoer waarbij we als gemeente ons beste beentje voor zetten: we hebben ons wagenpark compleet elektrisch gemaakt. We proberen in de stad ook zoveel mogelijk laadpalen uit te rollen. En tot slot, verduurzamen van onze eigen gebouwen heeft ook prioriteit. We zitten niet stil!”
4. Welke partijen hoop je te interesseren om de energietransitie, waaronder aardgasvrij bouwen, verder vlot te trekken? Bij wie zou je eens op de koffie willen?
“Ik zie mooie dingen gebeuren bij bouwbedrijven en in de installatietechniek. Ook bij eigenaren van bedrijfsgebouwen, maar ik zie ook dat er nog veel meer kan! Voor het draagvlak onder inwoners zou het goed zijn als zij grote slagen kunnen maken. Zo hebben we bijvoorbeeld enorme hallen in Twente; hectares groot. Geweldig voor logistiek en werkgelegenheid, maar niet uit te leggen aan inwoners dat daar geen paar duizend zonnepanelen op het dak liggen.”
Met minister Wiebes zou ik graag eens een kop koffiedrinken om hem nog eens uit te leggen waar we nou in de praktijk tegenaan lopen. En dat bepaalde dingen echt opgelost moeten worden. Anders blijven we in cirkeltjes redeneren. Dat is zonde!
5. Wat is de beste tip die je aan andere gemeenten zou willen geven?
“Mijn tip zou zijn: wacht niet, start gewoon! Maak die stap en ga het gesprek aan met inwoners. Zorg ervoor dat je een beweging maakt. Stilzitten is geen optie. Laat zien als overheid ‘dit is menens voor ons!’. We doen het allemaal zorgvuldig. Stap voor stap, maar we gaan wel beginnen.”
Over Claudio Bruggink
Claudio Bruggink is wethouder van de gemeente Hengelo, en heeft onder andere Duurzaamheid en Milieu in zijn portefeuille. Hij is verantwoordelijk voor de aardgasvrije wijken. “De energietransitie is een gigantische opgave en daarom een topprioriteit van ons college. De zoektocht naar nieuwe energie geeft me veel voldoening en inspiratie om me in te zetten voor volgende generaties.”
Urban Insight Podcast: ‘Aardgasvrij: haalbaar en betaalbaar’
Heb je een uitdaging of een andere vraag voor ons?
Laat hier je gegevens achter. Wij zorgen dat je in contact komt met de juiste persoon. Onze experts staan voor je klaar om je te helpen. Voor elke uitdaging, groot of klein.
Voorkeuren cookies beheren
Wij gebruiken cookies om onze website en onze service te optimaliseren. Cookiebeleid
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft verzocht, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om u te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites heen te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
