Het wettelijke sausje van de omgevingswet
Is de nieuwe omgevingswet de heilige graal?
Gebiedsontwikkeling door een integrale benadering met participatie en vrijheden in plaats van ondoorzichtige sectorale regels. Klinkt cool? Is het ook. De belofte van de Omgevingswet, die per 1 juli 2022 versimpeling van regels rond ruimtelijke ordening in het vooruitzicht stelt, bungelt als een heerlijke worst voor veel neuzen. Bij Sweco hebben we de smaak van de Omgevingswet al lang te pakken. De inwerkingtreding van de wet is slechts een formaliteit.
De inkt van de Omgevingswet zit nog in de pot, maar toch heeft de wet al flink wind in de zeilen.
- Bewoners die in Oosterwold bij Almere zelf hun leefomgeving vormen
- Grootschalige ontwikkeling rond wonen en werken op De Suikerzijde in Groningen
- Verbeterde leefomgeving voor talloze Hilversummers in project ‘1221 Hilversum’
- Eeen levendig stationsgebied voor Heerhugowaard.
Het zijn allemaal voorbeelden van projecten waarin overheden, projectontwikkelaars, aannemers, burgers én Sweco met elkaar participeren in toekomstgerichte gebiedsontwikkeling. Zónder dat zij stad en land moeten afstruinen om vergunningen rond te krijgen.
Eén digitaal loket waar je het in samenwerking tot stand gekomen plan indient, dat beloofde land schetst de Omgevingswet. Eén loket dat je gezamenlijke geesteskind toetst aan geldende wet- en regelgeving. Het resultaat moet zijn dat cohesie tussen stakeholders als vanzelf ontstaat, ambtelijke seinen eerder op groen springen en projecten simpelweg sneller van de grond komen. En dat onze fysieke leefomgeving beter is afgestemd op, tsja, eigenlijk alles. Strik eromheen, klaar, die Omgevingswet.
Is de nieuwe omgevingswet alleen maar vrijheid en blijheid?
Maar nu invoering van de wet dichtbij komt, krabben we ons links en rechts achter wat oren, ook omdat het huwelijk tussen overheid en ICT er doorgaans niet eentje is van rozengeur en maneschijn. Het klinkt geweldig, samen optrekken in een plan en dat plan toetsen op een manier zoals we allemaal onze belastingaangifte doen, in één overheidsportaal waaruit een ‘ja’, een ‘nee’ of een ‘ja, mits’ rolt. Maar dat is muziek die klinkt van over de horizon. Net zoals de hele wet, eigenlijk. Het is allerminst duidelijk of invoering op 1 januari 2022 een haalbare kaart is. Tot er duidelijkheid is, volgen veel projecten een tweesporenbeleid; één spoor zonder Omgevingswet en één spoor onder de Omgevingswet. Onhandig en tijd- en geldverslindend? Jazeker.
Nieuwe energie
Maar er is goed nieuws. Het geeft energie om te constateren dat er veel enthousiasme is over de Omgevingswet. Of liever: dat we al lang handelen in de geest van de wet. Stakeholders zoeken al lang de samenwerking en cohesie, participeren in gebiedsgerichte ontwikkeling en nemen vooral zelf de verantwoordelijkheid voor hun project. Dat is in belangrijke mate te danken aan de Crisis- en herstelwet van 2010, destijds bedoeld om in de in het slop geraakt woningmarkt weer vlot te trekken. Die wet plaveide de weg voor de Omgevingswet, maar baande vooral de weg voor een merkbare gedragsverandering.
Mystiek en ongrijpbaar, dat is de Heilige Graal. Daarin herkennen we de Omgevingswet. Wel of niet van kracht op 1 januari, de wet werpt de schaduw ver vooruit. In het land van ruimtelijke ordening hebben we smaak al lang en breed te pakken. Een sausje bij een toch al lekker etentje, dat is de Omgevingswet als de inkt straks droog is. Wanneer dat ook moge zijn.
Over de auteur: Luuk Vranken
Als Senior Adviseur omgevingsrecht bij Sweco is Luuk vanaf het begin betrokken bij dit vooruitstrevende woonproject en verantwoordelijk voor het omgevingsplan. Complexe gebiedsontwikkelingen vragen om creativiteit in de planvorming. Zijn uitdaging: een regeling te ontwerpen dat maximale ontwikkelruimte biedt voor organische groei met een minimum aan regels.
